Ծանոթ ու միառժամանակ անհայտ … բլենդել
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԱշխարհի առաջին բլենդելը՝ խառնիչը հորինել է Ստիվեն Պոպլավսկին 1922 թվականին: Այդ սարքի միջոցով նա ցանկանում էր սոդային խմիչքներ պատրաստել: Այդ առաջին բլենդելը խառնել է օշարակը, ածխաթթվի երկօքսիդի բյուրեղները և ջուրը: Սկզբում բլենդերը կարծես աման լիներ տակդիրի վրա, իսկ ամանի մեջ պտտվում էր դանակը: Այդ սարքը ունակ էր միայն խառնել: Եվ ստեղծողը ենթադրել է, որ նման տեխնոլոգիան կարող է նաև օգտակար լինել ճաշ պատրաստելու ընթացքում: Նա կարծում էր, որ բլենդելը կարող է օգնել կարճ ժամանակում կերակուր մանրացնելուն: Այդ ժամանակ Ամերիկայում գործում էր «չոր օրենք»-ը: Բայց չնայած դրան, սպիրտային խմիչքներ վաճառող հաստատությունների քանակը միայն ավելանում էր: Ալկոհոլը արդեն վաճառվում էր որպես կոկտեյլների մաս, որպեսզի ոստիկանությունը բողոքելու բան չունենա: Բարմենները անմիջապես են սիրահարվել այդ տեխնիկական նորամուծությանը: Նախկինում նրանց համար շատ դժվար և ժամանակատար էր կոկտեյլները խառնել սովորական շեյկերի մեջ: Հենց այդ պատճառով էլ բլենդելը միանգամից մասսայականորեն տարածվել է: Դրանից հետո էլ բլենդերի զարգացումը շարունակվել է:
Ֆրեդ Օսիուսը այդ անավարտ սարքի թաքնված հնարավորությունները նկատել է 1935 թվականին: Նույն թվականին նա ստեղծել է բլենդելի մի նախատիպ, որը կարող էր օգտագործվել խոհանոցում: Նա այն անվանել է Waring Blender: Այդ գյուտը Osius ընկերությանը հայտնի է դարձրել որպես մատչելի, որակյալ խոհանոցային պարագաներ արտադրող: Բլենդելի զանգվածային արտադրությունը զարգացնելու համար նրան հովանավոր էր պետք: Դա եղել է Ֆրեդ Ուորինգը: Այդ անձը գնահատել է տարբեր տեխնիկական նորամուծությունները և, իմանալով բլենդելի մասին, անմիջապես համաձայնվել է հովանավորել դրա արտադրությունը: Նա դրանում ներդրել է շուրջ 25 հազար դոլար, որը այդ օրերին մեծ գումար էր: Ուորինգը դա արել է այն պատճառով, որ կանխազգացել էր ներդրման օգուտները և գիտեր ընկերության գերազանց հեղինակության մասին: Բայց նրան չի հաջողվել հասնել ներդրողի ցանկալի արդյունքին: Վեց ամիս անց հովանավորը ստիպված որոշել է ինքը կատարելագործել սարքը: Մի քանի տարի անց, թեմատիկ ցուցահանդեսում, նա հանրությանն է ներկայացրեց ստացիոնար բլենդելը: Ֆրեդ Ուորինգը կարողացել է ինքնուրույն լրացնել և կատարելագործել սարքի սկզբունքը, որը նա անվանել է Miracle Blender: Այդ սարքը շատ չի տարբերվել իր ներկայիս ժամանակակից սարքերից: Այն ունակ եղել ոչ միայն խառնել, այլ նաև տրորել բաղադրիչները և մանրացնել այն: Երեսուն դոլարով յուրաքանչյուրը կարող էր գնել այդ սարքը: Իր մատչելի գնի պատճառով շատ ամերիկացիներ են սկսել այն գնել: Ուորինգը կասկած չի ունեցել սարքի առավելությունների վերաբերյալ, և հաջողությամբ այն գովազդել է հյուրանոցներում և ռեստորաններում:
Անցյալ դարի կեսերին Շվեյցարիայում Ռոջեր Փերինգետենը արտոնագրել է «բիմիքս» սարքը, որը հետագայում հայտնի է դարձել որպես սուզվող կամ ձեռքի բլենդել: Այդ սարքում դանակը փոխարինելով պսակով հնարավոր է դարձել խառնել և հարել սնունդը: Սարքը ունեցել է կառուցվածքի բաց համակարգ: Դրանից հետո ընդամենը չորս տարի անց վաճառվել է այդ սարքի միլիոներորդ օրինակը: 1955 թվականին Հաննովերի տոնավաճառից հետո սկսվել է ձեռքի բլենդելի համաշխարհային տարածումը: Մասնագետ խոհարարներն ու պարզ տնային տնտեսուհիները հասկացել են խոհանոցում բլենդեր օգտագործելու բոլոր առավելությունները:
Հետագայում ևս բլենդելը բարելավելու բազմաթիվ դեպքեր են եղել: Օրինակ ստեղծվել է համակցված բլենդելը՝ շարժական կցորդներով: Գործառույթով այն նման է եղել խոհանոցային կոմբայնին, բայց ավելի քիչ հզոր, պակաս տարողունակ, ավելի փոքր: Բլենդերի ստեղծման պատմությունն անգամ հիմա էլ ամբողջությամբ ավարտված չէ, երևի անգամ վաղը որոշակի այլ բաներ կհորինվեն:
Կ.Խաչիկյան