Ծանոթ ու միարժամանակ անհայտ…Մարգարիտ
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՄարգարիտները մեր նախնիների առաջին թանկարժեք զարդերն են եղել: Առաջին անգամ մարգարիտները գտնվել են նախամարդկանց կողմից որսորդությամբ ու հավաքչարարությամբ զբաղվելու ժամանակ: Իհարկե, նրանք հազիվ թե գուշակեին, որ մարդկության ողջ պատմության ընթացքում այս բնական գնդիկները կարող են նվաճել մարդկանց իրենց արտասովոր գեղեցկությամբ: Մարգարիտների առաջացման պատճառները պարուրված են եղել գաղտնիքներով ոււ լեգենդներով: Որոշ հին ազգեր հավատում էին, որ դա ջրի մեջ սառած լուսնի լույսն է, իսկ մյուսները հավատում էին, որ դա ծովային ջրահարսերի արցունքն է կամ էլ կայծակի սառեցված լույսը կակղամորթի աչքերում: Մարգարիտը եզակի է նրանով, որ դա միակ թանկարժեք քարն է, որը չի պահանջում հղկում, և զարդագործությունում օգտագործվել է իր բնական տեսքով:
Մինչև մեր օրերն են հասել իրական փաստեր այն մասին, որ դեռևս մ.թ.ա. 2300 թվականին հին շումերները գիտեին մարգարիտների մասին և կոչում էին դա «ձկան աչք»: Հնագույն չինացիների մատենագրություններում կան հղումներ առ այն, որ նույն շումերների ժամանակաշրջանում ապրած չինացիները մարգարեները օգտագործում էին որպես նվերներ իրենց կառավարիչներին: Ընդ որում Չինաստանից է եկել զարդագործությունում մարգարիտի տեսքով այլ թանկարժեք քարերի հղկումը: Երկար ժամանակ, մինչեւ XV դարը, մարգարիտները համարվում էին ամենաարժեքավոր քարերը: Նրանք կորցրին իրենց առաջնությունը միայն այն բանից հետո, երբ մարդիկ սովորեցին ալմաստը հղկել և ադամանդ ստանալ: Այնուամենայնիվ մարգարիտների հանրաճանաչությունը դրանից չնվազեց: Օրինակ, 16-րդ դարում կանանց զգեստները և գլխարկները զարդարելու համար օգտագործվում էին փոքր մարգարիտներ: Ռուսաստանում մարգարիտների պատմությունը սկսվում է X դարում: Այստեղ նա բարեհաճորեն է ընդունվել, և երկար դարեր ցանկալի է եղել աշխարհիկ կանանց ու հոգևորականների համար, որոնք դրանցով զարդարում էին իրենց հագուստը և ամենօրյա օգտագործման այլ իրերը: Եկեղեցին ևս դրականորեն է արձագանքել այս թանկարժեք քարին: Դրանով զարդարված էին խաչերը, գավազանները, հագուստը, սրբապատկերները, Աստվածաշնչի ծածկոցները և այլ բազմաթիվ եկեղեցական իրերը:
Մարգարիտները մեծ պահանջարկ են ունեցել նաև կանանց մենաստաններում: Մենաստանի կանայք չէին կարող պատկերացնել իրենց ստեղծած ձեռագործերը առանց այդ գեղեցիկ քարի: Նրանք նաև իրենց զգեստներն էին զարդարում մարգարիտներով: Դա է պատճառը, որ մարգարիտները կոչվում են նաև «Քրիստոսի հարսերի քարեր»: Ռուսաստանում հատուկ արժեք ուներ «նոր տարվա մարգարիտ» տեսակը, որը արտահանում էին երկրի հյուսիս-արևմուտքում: Հյուսիսամերիկյան հնդկացիներին ևս հայտնի էին մարգարիտները: Նրանք «ամերիկյան» մարգարիտը գտնում էին գետերում և դրանք օգտագործվում էին հնդկուհիների կողմից որպես զարդեր: Առավել հանրահայտ են հարավային տաք երկրների ծանծաղուտային ջրերից արդյունահանված «ծովային» մարգարիտները: Սրանց լավագույն նմուշները հայտնաբերվում են Պոլոնեզիայի ափերին և Պարսից ծոցում: Այդ տեղերից արդյունահանվող մարգարիտները ամենաթանկն էին և ունեին «օրիենտալ» կամ «արևելյան» անվանումը: Այս տեսակի մարգարիտը սուզորդների կողմից հավաքվում էին կակղամորթների մարմիններից: Միայն անցած դարի սկզբներին են Ճապոնիայում հայտնաբերել մարգարիտների արհեստական աճեցման մեթոդը: Արհեստական մարգարիտի մոտ գրեթե նույնությամբ առկա են բնական մարգարիտի հիմնական հատկությունները` փայլը և ձևը: Ներկայումս, հիմնականում չինացիներն ու ավստրալացիներն են իրականացնում մարգարիտների արհեստական արդյունաբերական մաշտաբների ստացում: Ընդ որում արդեն իսկ մարգարիտի համաշխարհային շուկայում նման արտադրանքի մասնաբաժինը հասնում է վաճառքի 90% -ին:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը