Ծանոթ ու միարժամանակ անհայտ… մոխրաման
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԳոյություն ունի ինչպես սիգարի այնպես էլ սիգարետի համար նախատեսված մոխրաման: Հետաքրքիր է այն, որ սիգարի մոխրամանը հայտնվել է սիգարետային մոխրամանից առաջ: Եվրոպայում սիգարները հայտնվել են 18-րդ դարում, և միևնույն ժամանակ նրանց համար հայտնվել են առաջին մոխրամանները: Ի սկզբանե սեղանի տարբեր իրեր են օգտագործվել որպես մոխրամաններ՝ ափսեներ, բաժակներ և այլն, բայց հետո որոշել են, որ անհատական մոխրամանը այնպիսի առարկա է, որը կարող է բնութագրել իր տիրոջը, նրա կարողությունը և ճաշակը: Ի վերջո, այդ ժամանակ սիգար ծխելը տարածված էր միայն ազնվական մարդկանց շրջանում: Առաջին մոխրամանները եղել են բավականին թանկ և ձեռագործ, դրանց ստեղծել են թանկարժեք նյութերից և զարդանաշխվել: Սիգարետային մոխրամանները հայտնվել են ավելի ուշ՝ միայն 19-րդ դարի վերջերին:
Ռուսաստանում հայտնված մոխրամանները սկսել են ստանալ քաղաքական բնույթ: Օրինակ, 1905 թվականին ամենատարածվածներից մեկը եղել է ոստիկանի գլխարկի տեսքով մոխրամանը: Կարելի է պատկերացնել, թե ինչ հրճվանքով էր պրոլետարիատը ծխախոտի մոխիրը թափում իրավապահ մարմնի աշխատողի «գլխարկի» մեջ: Իսկ 1920-ականներին մոխրամանների վրա սկսել են հայտնվել աստղեր, մանգաղներ և մուրճեր: Հետագայում ձևավոր մոխրամանները (կոշիկ, արջ, ջրահարս) փոխարինվել են մոդեռն տեսքի մոխրամաններով՝ գլանների, կտրած կոնների, գնդերի և այլն։ Նշենք, որ մոխրամանների այդ ձևերը մինչ օրս էլ օգտագործվում է ամենուր: Պետք է նշել, որ մասնագետները չեն դադարում «անիվը նորից հորինել» և մոխրամանների բազմաթիվ նոր մոդելներ են հորինվում: Ամերիկացիներն են հատկապես աչքի ընկել այդ ոլորտում: Վերջերս ԱՄՆ-ում հայտնվել են այսպես կոչված անվտանգ (հրդեհաշիջող) մոխրամաններ: Դա ընդամենը պարզ տեսքի սովորական մոխրաման է «ականջներով», որը թույլ չի տալիս կիսածխած սիգարետին ընկնել մոխրամանից դուրս: Ամերիկյան POLLENEX ընկերությունը սկսել է արտադրել ծուխը կլանող մոխրամաններ: Այդ մոխրամանի պատյանը ունի ածխածնի ֆիլտրի թիթեղներով էլեկտրական օդորակիչ: Օդորակիչը սկսում է աշխատել, երբ մոխրամանի կափարիչը բացվում է. օդի ուժեղ հոսքը ծուխը քաշում է մոխրամանի պատյանով և անց կացնում ածխի ֆիլտրով, ինչը նվազեցնում է ծխախոտի և սիգարի ծուխն ու հոտը: Օգտագործվում է հատուկ անձայն օդորակիչ, որն աշխատում է մարտկոցներով: Գոյություն ունեն անգամ անծուխ մոխրամաններ՝ իոնային գեներատորներով: Լիցքավորված իոնների հոսքը ոչնչացնում է ծխի այն մասնիկները, որոնց չափը չի գերազանցում 0,001 միկրոնը:
Գոյություն ունեն նաև բնակելի տարածքի համար հորինված հատակային մոխրամաններ: Որպես կանոն, սա դիզայներների գաղափարների արտադրանք է, որի ստեղծման համար օգտագործվում են հազվագյուտ կամ պարզապես թանկարժեք նյութեր:
Դուբայական Burj Al Arab Dubai հյուրանոցն ունի հյուրանոցի լոգոտիպով ադամանդե մոխրամաններ, որոնք պատրաստված են բորսիլիկատային ապակուց և զարդարված են երեք ադամանդներով: Նման մոխրամաններ կարելի է պատվիրել հյուրանոցում՝ որպես հյուրանոցում մնալու հուշանվեր:
Domeshop խանութը չունի ադամանդե մոխրամաններ, բայց նրա Wax Lyrical's-ի մոխրամանները ունեն մինի-դիֆուզորներ, որոնք արձակում են մանգոյի և մարակուայի հոտեր և օգնում են հաղթահարել ծխախոտի հոտը:
Անհնար է գտնել մեկ այլ նման իր, որը հայտնի է ոչ միայն ձևերի, այլ նաև պատրաստման նյութերի բազմազանությամբ: Դրանք կարող են լինել բյուրեղյապակե, չուգունե, գունավոր մետաղներից, փայտից, քարից, գետային և ծովային խեցիներից և այլն: Գուցե թե հենց այդ պատճառով էլ մոխրամանը դարձել է հավաքածուներ ստեղծելու առարկա: Ներկայումս գնելով 1962 թվականին ստեղծված եռանկյուն պլաստիկ մոխրաման, կոլեկցիոները դառնում է փոքրիկ, բայց պատմական իրի տեր: Բանն այն է, որ ժամանակին իր ծնունդով պլաստմասե մոխրամանը զարմացրել է ամբողջ աշխարհին: Նրա հետ համեմատած անճոռնի են դարձել բրոնզաձուլ, բյուրեղապակե մոխրամանները, իսկ ոսկե մոխրամանը անգամ ծիծաղելի է թվացել:
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը