Ծանոթ ու միարժամանակ անհայտ…գինի Վիոնե
ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԻրականում, Վիոնեն խաղողի տեսակ է, որից սպիտակ անուշաբույր գինիներ են պատրաստվել անգամ ավելի քան հազար տարի առաջ: Ընդ որում, դրանից ստացված գինենյութն օգտագործվել է և՛ համանուն ըմպելիքի ստեղծման համար, և՛ ավելացվել է այլ գինիների մեջ։
Վիոնեի գինու պատմությունը սկսվել է Ֆրանսիայում՝ Հյուսիսային Ռոնում, բայց ով և երբ է առաջին անգամ այն ստացել մենք դժվար թե երբևէ իմանանք: Միայն հայտնի է, որ Վիոնե խաղողը ամենահին տեղական սորտերից մեկն է եղել, բայց ժամանակ ընթացքում այդ խաղողի տեսակը գրեթե ամբողջությամբ անհետացել է, քանի որ սկսել են աննկարագրելի չափերով կրճատել դրա ցանկատարածքները։ Դա հիմնականում պայմանավորված է եղել նրանով, որ այն համեմատած այլ տեսակի խաղողների հետ բերքատվությամբ զիջում է և հեշտությամբ է ենթարկվում Փոշոտ բորբոս հիվանդության ազդեցությանը, որը ամբողջ աշխարհի գինեգործների պատուհասն է, հատկապես անձրևոտ տարիներին:
Ի՞նչն է ստիպել խաղողագործներին կրկին հայացք նետել Վիոնե խաղողի տեսակին: Դա այդ խաղողից ստացվող գինու հիանալի համն է: Գինեգործները, նկարագրելով Վիոնեի գինու փունջը, թվարկում են տասնյակ համեր և բուրմունքներ՝ գերհասունացած ծիրանի խառնուրդ նարնջի և դեղձի ծաղիկներով, տանձի և ակացիայի, մեղրի և համեմունքների, մանուշակի և նարցիսի, ալոճենու ծաղիկների և նարնջի, վանիլի հետ մուշկի հետ և այլն: Նման բազմազանության համար փորձագետները պատրաստ են ներել Վիոնե խաղողի մշակման նկատմամբ ցուցաբերվող պահանջկոտությունը, և արդյունքում այդ որթատունկի ցանքսատարածքները անընդհատ ավելանում են: Ի դեպ, չնայած բույրի հրաշալի ծաղկեփունջին, այդ խաղողի մեջ թթվությունը քիչ է, և այդ տեսաակի մաքուր գինին չափազանց թունդ է ստացվում։ Ուստի այն հիմնականում կուպաժավորվում է խառնելով այլ տեսաակ գինիների հետ և ձեռք է բերում ներդաշնակ համ։ Ստացվում է խմիչք, որը հիանալի համադրվում է ձկան և մսի, պանրի և քաղցր աղանդերների հետ:
Սկզբում Ֆրանսիայի հյուսիսից այդ խաղողը տեղափոխվել է հարավ, որտեղ այն օգտագործվել է կուպաժավորման համար, որպեսի հարստացնի տեղական գինիների համը, այնուհետև այն հասել է Նոր աշխարհի խաղողի այգիներ նվաճելով Կալիֆոռնիան և չիլիական Ռապելի և Լիմարի հովիտները: Այնուհետև այն սկսել են աճեցնել Հարավային Ավստրալիայում, մի փոքր ավելի ուշ Վիոնեն խաղողը բնակություն է հաստատել Կասաբլանկայում և Արգենտինայում: Այս որթատունկը աճեցվում է նաև աֆրիկյան մայրցամաքում՝ Հարավային Աֆրիկայում:
ԱՄՆ-ում այժմ Վիոնեն իրեն հիանալի է զգում ոչ միայն Կալիֆոռնիայում, այլ նաև երկրի հյուսիսարևելյան հատվածում: Եվրոպացիները նույնպես չեն հրաժարվել դրանից, և Վիոնե գինիներ ներկայումս բացի Ֆրանսիայից արտադրվում են Իսպանիայում, Իտալիայում և Հունաստանում։ Վիոնեն անգամ Ռուսաստան է հասել։ Այժմ այն աճեցվում է Կրասնոդարի երկրամասում՝ Հայկական կիրճում։ Այնտեղ տեղի գինեգործները ֆրանսիացիների աջակցությամբ աշխատում են տեղական գինու որակի բարելավման ուղղությամբ, և ֆրանսիացի մասնագետների կարծիքով այս խնդրի լուծման ուղիներից մեկը Վիոնե խաղողի օգտագործումն է։
Նյութը հրապարակման պատրաստեց Կամո Խաչիկյանը