Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … ձեռնոց

Ձեռնոցները ոչ միայն ձմռանը հագուստի անհրաժեշտ տարր են, այլ նաև ձևավորում, որը կարող է ընդգծել այն կրողի էլեգանտությունը, ինչպես նաև պատմել նրա զբաղմունքի և հոբբիների մասին: Նույնիսկ հանրահայտ Բալզակն է սոցիալական օրենքները և սովորույթները նկարագրող իր գործերում գրել դրանց մասին, որպես այդ ամենը արտահայտող երևույթ: Զգեստապահարանի այս տարրը նվաճել է աշխարհը  դառնալով կանանց և տղամարդկանց հագուստի անփոխարինելի պարագա:

Ձեռնոցների տեսականին զարմանալի բազմազան  է` ժանյակազարդ, մետաքսյա, կաշվե, մետաղական և այլն: Ձեռնոցների պատմության ամենահին հիշատակությունն  առկա է եղել Թութանհամոնի գերեզմանում: Հին եգիպտացիների մոտ ձեռնոցներն ասոցացվել են  ազնվականության և զորության հետ:

Նաև, իհարկե, բացի  կարգավիճակը նշելուց, ձեռնոցները պաշտպանել են  ձեռքի մաշկը տարբեր ազդեցություններից, ինչը որ, ընդհանուր առմամբ, հենց նրանց հիմնական գործառույթն է: Ձեռնոցներն ի սկզբանե ներկայացրել են իրենցից դաստակներին  կապած պարկիկներ: Եվ միայն որոշ ժամանակ անց են նրանք ստացել  մեզ ներկայումս  ծանոթ տեսքը, որտեղ այդ պարկից առանձնացվել է  բութ մատի տեղը: Ժամանակին  ձեռնոցները գործնականում չէին հանվում ձեռքերից՝ դրանցով. աշխատում էին, ուտում, կռվում և այլն: Ասպետության պատմությունը հատուկ ազդեցություն է ունեցել  ձեռնոցների օգտագործման վրա: Օրինակ դիմացինի վրա ձեռնոց նետելը նշանակել է  մենամարտի մարտահրավեր, կամ պարզապես արժանապատվության վիրավորանքի միջոց: Եթե ասպետը սիրելի կնոջից որպես նվեր ստացել է  ձեռնոց, ապա նա չի նետել այն, այլ ամրացրել է գոտուն և պահել որպես թալիսման : 12-րդ դարի վերջում և 13-րդ դարերի սկզբներին ի հայտ են եկել ձեռնոցագործներ:

Դա եղել է շատ հարգված և պատվաբեր մասնագիտություն: Այս գործին մասնակցում է նույնիսկ մեծ Լեոնարդո դա Վինչին, որը ստեղծել է  ձեռնոց լողալու համար, սակայն  նրա այդ գաղափարը չի արմատավորվել: Քանի որ ըստ վարվելակարգի կանոնների   արարողությունների   կամ ձեռքսեղմումների ժամանակ հաճախ անհրաժեշտ էր  ձեռնոցները հանել՝ մարդիկ սկսել են այն պահել գոտիների տակ: Հետագայում ձեռնոցագործ վարպետների  ուշադրությունը տեղափոխվել է դեպի զգեստապահարանի այս տարրի պատրաստմանը թույլ սեռի համար: Եվ այդ ժամանակվանից  կանայք են դարձել  այս ապրանքի հիմնական գնորդները:

Վերածննդի և բարոկկոյի ժամանակներում գոյություն են ունեցել  շքեղ կանացի ձեռնոցների անհավատալի բազմազանություն՝ զանազան ասեղնագործություններով, ժապավեններով, թանկարժեք քարերով,  ժանյակներով, թանկարժեք ատլասից և  թավշյա գործվածքներից պատրաստված ձեռնոցներ:

16-րդ դարում Կայսրուհի Եղիսաբեթ Առաջինի շնորհիվ նորաձև են դարձել  կանացի  երկար ձեռնոցները, որոնք  սովորաբար հագնում էին կարճաթև  զգեստների հետ: ժամանակի հետ ձեռնոցների արտադրությունը դարձել է ավելի ու ավելի բարդ գործընթաց, և նույնիսկ եղել են արտադրության հատուկ գաղտնիքներ:  Տղամարդկանց մոտ ձեռնոցների ժողովրդականությունը վերսկսվել է Նապոլեոն Բոնապարտով, որն իր զգեստապահարանում ունեցել է այս հագուստի տեսակի մի ամբողջ հավաքածու բաղկացած ավելի  քան 240 զույգից: 19-րդ դարում գրեթե յուրաքանչյուր մարդ ձեռնոց  էր կրում:

Այն դարձել էր «ջենթլմենի հավաքածուի» անփոխարինելի տարր, սակայն ձեռնոցներն ավելի կարճ էին և առանց լրացուցիչ զարդերի: Այսօր ձեռնոցների նորաձևությունն իր պատմության մեջ նոր փուլի է անցել, քանի որ ժամանակակից դիզայներներն առաջարկում են տարբեր ոճերի և նյութերի, ինչպես նաև որոշակի վայրերում և իրադրություններում ձեռնոցների  ներկայության անհրաժեշտություն: Ներկայումս այնքան շատ ձեռնոցների մոդելներ կան, որ նույնիսկ այն մարդկանց համար, ովքեր պարզապես ցանկանում են ձեռքերը ջերմ պահել՝  առաջարկվում է համապատասխան դիզայներական գլուխգործոց:
 
Կ. Խաչիկյան