Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ… Բուքինգհեմյան պալատի

Բուքինգհեմյան պալատը Լոնդոնում գտնվող Մեծ Բրիտանիայի միապետների պաշտոնական նստավայրն է: Նա նաև ներկայումս  համարվում է  աշխարհում գործող ամենամեծ  թագավորական պալատը: Այժմ այն Անգլիայի թագուհի Եղիսաբեթ 2-րդի նստավայրն է: Բուքինգհեմյան պալատի պատմությունը սկսվում է 18-րդ դարից: Այն սկսել են կառուցել դեռևս 1703 թվականին որպես Բուքինգհեմի հերցոգի տուն, սակայն 1762 թվականին այն գնել է Գեորգ 3-րդ թագավորը, որը ցանկանում էր այն  իր մասնավոր ռեզիդենցիան դարձնել, քանի որ Սենթ-Ջեյմսի պալատը չափազանց փոքր էր և չուներ բավարար ձևավորում:  Հաջորդ 75 տարիների ընթացքում ճարտարապետներ  Ջոն Նեշի  և Էդվարդ Բլորի նախագծերով Բուքինգհեմյան պալատի կենտրոնական բակի շուրջ կառուցվել են երեք լրացուցիչ շինություններ: 1837 թվականին թագուհի Վիկտորիան  գահ բարձրանալով Բուքինգհեմյան պալատը  պաշտոնապես հայտարարել է Մեծ Բրիտանիայի միապետների հիմնական նստավայր: Նրա տիրապետության տարիներին պալատի ճարտարապետության մեջ նոր հավելումներ են կատարվել՝ ևս մեկ այլ շինություն և պարահանդեսների դահլիճը, իսկ պալատի հիմնական մուտքը տեղափոխվել է դեպի Հայդ-պարկի Հռետորների անկյուն: Սրանք արքայական պալատի  վերջին խոշոր ճարտարապետական փոփոխություններն են: Ներկայումս էլ պալատի կենտրոնական մուտքի մոտ առկա է Վիկտորյա թագուհուն նվիրված  հուշարձան: Բուքինգհեմյան պալատի ձևավորման ոճը եղել է գեորգիևյան: Հարդարման համար օգտագործվել են վարդագույն և կապույտ լապիսներ, ինչպես նաև արհեստական մարմար: Սակայն Էդվարդ 7-րդի թագավորության ժամանակ պալատը վերանորոգվել է և արդյունքում ձևավորման ոճը փոխվել է ֆրանսիական Belle Époque-ի, որտեղ գերակշռում են ոսկե  և կրեմային երանգները, իսկ որոշ սենյակներ և սրահներ չինական ոճի ձևավորում և կահավորանք են ստացել: Այստեղ նաև օգտագործվել է այլ թագավորական պալատների ոճերի  կահույք: Բուքինգհեմյան պալատը հայտնի է իր այգիներով, որոնք հանդիսանում են Լոնդոնի ամենամեծ և ամենագեղեցիկ մասնավոր այգիները: Դրանց ստեղծողն  է Լանսելոտ Բրաունը, սակայն հետագայում դրանք վերափոխվել են Ջոն Նեշի և Ուիլյամ Էյլթոնի  կողմից: Մասնավորապես մեծ լճակ է  փորվել, որի ստեղծումն ավարտվել է  1828 թվականին: Ժամանակակից Բուքինգհեմյան պալատը զբաղեցնում է 20 հա տարածք, որոնցից միայն 3 հա-ի վրա շինություններ կան,  իսկ մնացած տարածքն  այգին է: Պալատը մինչև 600 սենյակ ունի: Ներկայումս  պալատը նաև մեծ պատկերասրահ է, որտեղ ցուցադրում են Ռեմբրանտի, Ռուբենսի և այլ հայտնի նկարիչների նկարներ: Բացի այդ, ցուցադրվում են նաև ֆրանսիական և անգլիական հնաոճ կահույք և ֆրանսիական սևրական ճենապակի: Մեծ Բրիտանիայի թագուհին պալատում տարեկան գտնվում է 10 ամիս, և միայն ամառվա վերջում և աշնան սկզբին է թողնում այն: Թագուհու բացակայության ժամանակ պալատ կարող են այցելել զբոսաշրջիկները: Թագուհու պալատից բացակայությունը շատ հեշտ է պարզել, պետք է միայն նայել պալատի վրայի դրոշակի ձողին: Եթե թագուհին «տանն» է, ապա պալատի վրա փողփողում է նրա դրոշը: Պալատի կառուցումն իր սեփականատերերի վրա շատ թանկ է նստել, մոտ 700 հազար ֆունտ (այն ժամանակ մեծ գումար): Այս գինը պայմանավորված է շինարարական աշխատանքներում օգտագործված թանկարժեք նյութերով:  Միևնույն ժամանակ, այն պետք է մշտապես վերանորոգել, քանի որ նման մեծ շենքում ինչ-որ բան անընդհատ փչանում է: Օրինակ  թագուհի Վիկտորիայի  գահ բարձրանալուց  3 տարի անց, պալատի ավելի քան 1000 պատուհանից բացվում էին միայն մի քանիսը: Փաստացի Բուքինհեմյան պալատը կարծես թե քաղաքի մանրակերտ է: Կա հիվանդանոց, ոստիկանության բաժին, 2 փոստային բաժանմունք, 2 սպորտային ակումբ, բար, դիսկո ակումբ և  նույնիսկ լողավազան և կինոթատրոն: Պալատի հատակը ծածկում են կարմիր գորգերն որոնց գումարային երկարությունը   3 մղոն է: Պալատում  տեղադրված են ավելի քան 300 ժամացույցներ, որոնց սպասարկմամբ զբաղվում են 2 ժամագործներ: Ընդհանուր առմամբ, պալատում ծառայում են շուրջ 700 անձ: Այս մարդիկ պատասխանատու են պալատի մաքրման և պահպանման համար, ինչպես նաև ունեն  տարբեր արարողություններ կազմակերպելու պարտականություն, ինչպիսիք են ընդունելությունները, բանկետները, պարգևատրությունները և այլն: Միայն ամռանը պալատն ընդունում է մոտ 30 000 այցելուի, քանի որ  հանդիսանում է Լոնդոնի ամենագեղեցիկ տեսարժան վայրերից մեկը:
 

Կ. Խաչիկյան