Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … կահույք

Ցանկացած տանը կամ բնակարանում կարելի է գտնել մեծ քանակությամբ տարբեր տեսակի կահույք։ Նման իրերը վաղուց են եղել մարդկային կյանքի մի մասը և օգտագործվել են անհիշելի ժամանակներից: Ներկայումս կահույքը բաժանված է փափուկ և պահարանային կահույքի։ Փափուկ կահույքը ներառում է բազմաթիվ տեսակի բազմոցները, բազկաթոռները, թախտերը և այլն։ Պահարանային կահույքը համեմատաբար վերջերս համալրվել է որոշ նոր տեսակներով և ներառում է պահարաններ, հարդարման սեղաններ և այլն:

Եգիպտոսը ոչ միայն սֆինքսների ու բուրգերի այլ նաև կահույքի ծննդավայրն է։ Հենց այնտեղ՝ փարավոնների դամբարանում են գիտնականները գտել աշխարհի առաջին փղոսկրե աթոռի ոտքերը, դրանք զարդարված էին մալախիտով և փիրուզով: Այն ժամանակ ոչ ոք նույնիսկ չէր մտածում փափուկ կահույքի մասին: Օրինակ Եգիպտոսում փափուկ բազմոցներ ընդհանրապես պետք չէին, քանի որ կանանց իդեալական սանրվածքը պահպանելու համար անհրաժեշտ էր պառկել կոշտ մակերեսի վրա և նույնիսկ պարանոցի տակ դնել փայտե տակդիր, իսկ տղամարդիկ նման թախտերի վրա ոչ միայն քնում էին, այլ նաև աշխատում։

Փափուկ կահույքի առաջին տեսակը կարելի է անվանել «բինբեդ»-ը: Նման կահույքը հայտնվել է Իտալիայում, սակայն կոնկրետ երբ հայտնի չէ: Արտաքին տեսքով «բինբեդ»-ը աթոռ է առանց ներքին փայտե շրջանակի։ Նրան ամություն տալու համար որպես լցոնիչ օգտագործվել էր արևածաղկի սերմերի կեղև, հնդկաձավար կամ լոբի, որը լցված էր եղել կոպիտ գործվածքից պատրաստված պարկի մեջ։ Հետո սկսել են օգտագործել մի քանի պարկեր, որոնցից մեկը եղել է շարժական։ Հետո շքեղության սովոր ֆրանսիացի արքաներն են պատմության մեջ առաջին անգամ ներմուծել գործվածքով պատված կահույքի նորաձևությունը, որը կահույքն ավելի փափուկ էր դարձնում: Աստիճանաբար գործվածքների շերտերը շատացել են, բայց նույնիսկ դա չի բավարարել փափկասուն ազնվականներին։ Այսպիսով, նրանք սկսել են «լցոնել» կահույքը՝ կտորի տակ դնելով բուրդ, ձիու մազ և այլն: Այսպիսով, էլիտար փափուկ կահույքի ծննդյան դարը 17-րդ դարն է։ Եվ հավատացեք, այդ օրերին ոչ ոք չէր կարող պատկերացնել, որ մի օր փափուկ կահույքը հասանելի կդառնա բոլոր մարդկանց համար:

Հետագայում յուրաքանչյուր նոր դարաշրջան փոխել է փափուկ կահույքի տեսակը, սկզբում հայտնվել են նորաձև բազկաթոռները՝ առանց թևերի, այնուհետև պուֆը՝ աթոռ առանց մեջքի, և սոֆան՝ բազմոց առանց մեջքի: Իսկ սինթետիկ նյութերն ի վերջո ամբողջությամբ փոխարինել են բնական լցոնիչներին, փոխարինել են, բայց չեն չեղարկվել, այսօր էլ փափուկ կահույքում օգտագործում է և՛ բնական բամբակ, և՛ սինտեպոն որպես լցոնիչ: Իհարկե, առաջինը, ինչպես և ամեն բնական բան, համարվում է շատ ավելի էլիտար, բայց չպետք է մոռանալ, որ որոշ մարդիկ ալերգիկ են բնական նյութերից, և շատ ավելի հաճախ, քան դրանց փոխարինողներից։ Գրված այս ամենը վերաբերում է բացառապես Եվրոպային։

Արևելքը, որպես «նուրբ հարց», ընտրել է կահույքի զարգացման մեջ իր սեփական ճանապարհը: Նրանք ևս ունեցել են իրենց փափուկ կահույքը: Արևելքը հնարավորինս պարզեցրել է ամեն ինչ՝ եթե բազկաթոռ է կամ բազմոց, ուրեմն այն մեկ մեծ բարձի տեսքով է,  եթե աթոռների հավաքածու է, ապա մեկն անպայման «կսահի ու կմտնի» մյուսի մեջ:

Պահարանային կահույքը հայտնվել է այն ժամանակ, երբ մարդիկ սովորել են փայտ մշակել և օգտագործել: Առաջին նման կահույքը եղել է զանգվածեղ և անտաշ: Ներկայումս կահույքի ստեղծման համար օգտագործվում են տարբեր տեխնոլոգիաներ և նյութեր, ինչը թույլ է տալիս պահարանային կահույքը դարձնել բազմաֆունկցիոնալ կախված նպատակներից։

Այսօր էլ կահույքը շարունակում է գրել իր պատմությունը, և պետք է ասել, դա դժվարին պայմաններում, քանի որ գերիշխող են  դարձել մինիմալիզմն ու բարձր տեխնոլոգիաները։ Կահույքը պետք է փոխակերպվի անճանաչելիորեն, որպեսզի իր տեղը գտնի նոր աշխարհում: Եվ նա հաջողությամբ անում է դա:

Արտադրության մեթոդների բազմազանությունը (ներկառուցված և մեխանիկական), ցանկացած ոճի նկատմամբ հավասար ուշադրությունը և պոտենցիալ սեփականատիրոջ եկամուտներից անկախությունը հանգեցրել են նրան, որ կահույքն իր լավագույն դրսևորմամբ կա յուրաքանչյուր բնակարանում: Բայց մի օր դա նույնպես կդառնա պատմություն։

Կ. Խաչիկյան