Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … լապշակտրիչ

ՖՈՏՈ

Խմորային ուտեստները ժողովուրդներից յուրաքանչյուրի մշակույթի անբաժանելի մասն են։ Իսկ որտե՞ղ է եկել մակարոնեղենի այնպիսի տեսակը, ինչպիսին լապշան է: Ներկայումս հաստատ հնարավոր չի եղել պարզել դա, սակայն հայտնի է, որ մ.թ.ա 4-րդ դարով թվագրվող էտրուսկական հարթաքանդակների վրա կան լապշա պատրաստող մարդկանց պատկերներ։ Թե ինչ լեզվից է առաջացել «լապշա» բառը նույնպես անհայտ է։ Դրա մասին առաջին պաշտոնական հիշատակումը վերաբերում է մ.թ.ա 2-րդ հազարամյակին և տանում է մեզ Հին Չինաստան: Եվրոպայում լապշան հայտնվել է ճանապարհորդ Մարկո Պոլոյի շնորհիվ, ով դա բերել է Չինաստանից 1292 թվականին։
Բոլորը գիտեն, թե ինչ է լապշան, դա ալյուրից, ձվից և աղից շաղախված խմորի բարակ երկար շերտեր են։ Նախկինում տանտիրուհիները ստիպված էին շատ ժամանակ ծախսել խմորը ձեռքով կտրելու վրա։ Ընդ որում խոհարարության գործընթացում ոչինչ չի փոխվել մինչև 20-րդ դարը, քանի դեռ Իտալիայից ներգաղթյալ Անջելո Վիտանտոնիոն 1906 թվականին արտոնագիր չի ստացել  առաջին լապշա կտրող սարքի գյուտի համար: Հետո նման սարքերի վաճառքն իրականացվել են Villa Ware ընկերության միջոցով, որը գոյություն ունի մինչ օրս, սակայն այլևս չի պատկանում Վիտանտոնիո ընտանիքին: Առաջին լապշակտրիչը պատրաստված է եղել չուգունից, պողպատից և ունեցել է փայտե բռնակ։ Հզոր պտուտակների օգնությամբ սարքն ամրացվել է սեղանին հեշտ օգտագործման համար։ Կառուցվածքը բարդ չի եղել կորպուս, չորս գլանակ և բռնակ։ Սկզբում կոշտ խմորը ձեռքով մի քանի անգամ գնդվում էր, այնուհետև  անց էր կացվում զույգ փայտե գլանների միջով դառնալով էլ ավելի բարակ։ Միայն դրանից հետո էր շերտը կտրտվում շեղբերով հագեցած մետաղական մյուս գլանների միջոցով։
Ներկայումս էլ ձեռքի լապշակտրիչները դեռևս մեծ պահանջարկ ունեն խոհարարների և սիրողների շրջանում: Ներկայումս լապշակտրիչները պատրաստվում են չժանգոտվող պողպատից, բայց դրանց կառուցվածքը գրեթե ոչ մի փոփոխության չի ենթարկվել։ Նման սարքերը ամրացված են սեղանին, ունեն 18 սմ չափի գլաններ և մոտ 3 կգ քաշ։ Թերևս միակ նորամուծությունը, որը նրանց տարբերում է իրենց նախնուց, հատուկ վարդակներն են, որոնք թույլ են տալիս պատրաստել տարբեր տեսակի լապշա, բացի դա կա խմորի թերթիկի հաստությունը և կտրվածքի լայնությունը կարգավորելու հնարավորություն: Ընդ որում ներկայումս այդ խոհանոցային սարքի օգնությամբ կարելի է պատրաստել ոչ միայն տարատեսակ մակարոնեղեն, այլ նաև պելմենիներ, խինկալի, հարթ տորթեր։
Հետագայում տնական լապշա պատրաստելու գործում նորույթ է դարձել  էլեկտրական լապշակտրիչը։ Խոհանոցային պարագաների արտադրությամբ զբաղվող ընկերությունները համեմատաբար վերջերս են սկսել թողարկել նման սարքեր: Հիմա մարդուց պահանջվում է միայն խմոր պատրաստել, իսկ մեքենան ստանձնում է ինչպես գրտնակելու, այնպես էլ կտրելու գործը։ Անկասկած դրանք առավելություններն են ժամանակի և աշխատանքի խնայողության տեսակետից: Ժամանակակից էլեկտրական լապշակտրիչը կարող է րոպեում արտադրել մինչև 300 գրամ լապշա: Եվ դա անելու համար հարկավոր չէ անվերջ պտտել բռնակը, պարզապես պետք է սեղմել միացման կոճակը: Ամենից հաճախ նման սարքերում կարելի է ընտրել միայն խմորի շերտի լայնությունն ու հաստությունը, լրացուցիչ վարդակներ ներառված չեն, քանի որ մարմինը միաձույլ է։ Բացի դա որոշ ընկերություններ ընտրել են ալյումինը որպես գլանների նյութ, քանի որ խմորը գործնականում չի կպչում դրան, և սարքը մաքրելու համար պարզապես պետք է սրբել մակարոնեղենի կտրիչը չոր շորով կամ մաքրել խոզանակով:
 Нет описания.
Կ. Խաչիկյան

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Армения получит от Азиатского банка развития бюджетный кредит Запад на Южном Кавказе настырно навязывает свои услуги в деле нормализации отношений Ереван-Баку: Лавров Оппозиция инициирует срочное заседание НС, требуя принять заявление по освобождению заключенных в Баку Армянский ресторан в Торонто включен в гид Michelin Футбольная команда «Монте» из Анапы стала серебряным призером Sochi Cup III Тяжелоатлет Карен Маргарян завоевал бронзу на ЧЕ до 23 лет в Польше В Екатеринбурге прошла премьера мюзикла «Капитанская дочка» Карена Кавалеряна В Грузии расследуют 47 уголовных дел, связанных с нарушениями на выборах «Авшарский душитель котов» отпущен под подписку о невыезде Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»Нефть Brent подорожала до $71,5 за баррель Цена фьючерса на золото на Comex обновила исторический максимум Глава МО Ирана заявил, что удар Израиля не нарушил процесс производства ракет В детском садике в Арташате произошло возгорание ААЦ отмечает День памяти Свв. Севериана Севастийского, Старца Вавилы и его 84 учеников Инна Саакян снимает фильм об АрцахеАрмавирские спортсмены армянской общины завоевали золотые и серебряные медали соревнования по дзюдо Президент Грузии: «Мечта» на выборах использовала «армянскую карусель» Погода в Армении: ослабление ночных морозов ЦБ: В третьем квартале 2024 года 12-месячная инфляция продолжала быть ниже целевого показателя Зеленский обсудил с президентом Южной Кореи привлечение военных КНДР в войну Yerevan Calling Quartet станет гостем XXI Международного джазового фестиваля во Владивостоке Карен Хачанов поднялся на 21-е место в обновленном рейтинге ATP, Элина Аванесян стала 43-й ракеткой мира Гражданское общество Армении призвало участников COP29 осудить Баку за военные преступления Власти Армении добились переворота в Гюмри Почему представители инициативы «АйаКве» отправились в Иракский Курдистан? «Паст»«Это позор каждого армянина»: как Аршак Карапетян комментирует шум вокруг «знаменитой фотографии»? «Паст»Свидетельство прямого презрения и несерьёзного отношения: история одной фотографии«Это позор каждого армянина»: Аршак Карапетян отреагировал: Past. amВ Турции сообщили о ликвидации 120 целей в Ираке и Сирии после теракта в Анкаре В Белореченске появилось географфити Артура Чилингарова В Пятигорске создан новый культурный центр «Арев» Композитор Рачья Есаян примет участие в фестивале Gnesin Contemporary Music Week в Москве Моника Арзумян стала чемпионкой мира на юношеском ЧМ по карате в Венеции В Гегаркунике арцахцам предоставляется мобильная услуга по приему заявлений на получение гражданства Армении Мэр Мартакерта Миша Гюрджян оправдан СМИ: Комитет госдоходов Армении не раскрывает сумму расходов на обслуживание КПП «Маргара» NYT: ответ Ирана на возможный удар Израиля будет зависеть от целей атаки Маск считает, что даже бывшие демократы будут голосовать за Трампа «Гражданский договор» не опровергает наличие третьей стороны в мирном соглашении между Арменией и Азербайджаном Армения между двух огней: «Паст»Нефть Brent подорожала до $75,85 за баррель МВФ спрогнозировал резкое замедление российской экономики В Палате представителей Бельгии открылась выставка, посвященная 100-летию Сергея Параджанова Арман Царукян прибыл на турнир UFC 308 в Абу-Даби От гостиничного комплекса до яиц, водки, а теперь и природной родниковой воды: бизнес «современного олигарха» продолжает процветать: «Паст»ДТП в Гегаркуникской области: пострадавший доставлен в больницу Молдавский провал повысит «цену» Пашиняна: «Паст»Погода в Армении В Новороссийске отметили 3-ю годовщину освящения храма Сурб Григор Лусаворич
Самое популярное