Русский
ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆ ՄՇԱԿՈՒՅԹ ՍՊՈՐՏ ՄԱՄՈՒԼԻ ՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՏՆՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ ՖՈՏՈ ՎԻԴԵՈ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ԻՐԱՎՈՒՆՔ


Ծանոթ ու միաժամանակ անհայտ … երաժշտական գործիք կիթառ

ՖՈՏՈ

Կիթառը լարային երաժշտական գործիք է, և ներկայումս աշխարհի ամենատարածված գործիքներից մեկն է։ Այն սոլո գործիք է հանդիսանում բլյուզ, ռոք, ֆլամենկո, քանթրի, երբեմն ջազ ոճերում։ Լայնորեն օգտագործվում է նաև որպես նվագակցող գործիք։ Երաժիշտը, որը նվագում է կիթառի վրա, կոչվում է կիթառահար, իսկ նա, ով պատրաստում է կիթառներ՝ կիթառի վարպետ կամ լյուտյե։ Կիթառն ունի 6 լար՝ մի, լյա, ռե, սոլ, սի և մի նոտաներով։ Կիթառի պատմությունը շատ հին է, բայց իհարկե հնում այն չի ունեցել այն տեսքն ինչին սովոր ենք մենք: 
Կիթառը բնութագրվում է որպես գործիք, որն ուներ «երկար, տափակ փայտյա ձայնատախտակ, կողեր և հարթ հետև, հաճախ գոգավոր մասերով»։ Կիթառ տերմինն օգտագործվել է տարբեր տեսակի լարային գործիքներ նկարագրելու համար, որոնք զարգացել և օգտագործվել են ամբողջ Եվրոպայում սկսած 12-րդ դարից, և ավելի ուշ Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկաներում։ Ժամանակակից լարային գործիքները երկար լարերով գործիքների հետնորդներն են, որոնք մի քանի հազար տարի առաջ եղել են հնագույն Կենտրոնական Ասիայում և Հնդկաստանում։ Այդ պատճառով, ժամանակակից արևմտյան լարային գործիքները, ինչպիսին է կիթառը, հեռու կապեր ունեն Կենտրոնական Ասիայի և Հնդկաստանի երաժշտական գործիքների հետ, այդ թվում տանբուրի, սեթարի, սիթարի և անգամ հայկական բամբիղի հետ։ 3300-ամյա խեթական մի արձանագրությունում երգիչը նվագում է լարային գործիք, որը լարային գործիքների ամենահին պատկերումն է։ Եվրոպայում առաջին կիթառները հայտնվել են դեռևս մ. թ. ա. 2-րդ հազարամյակում, գործիքի զարգացման հիմնական կենտրոնը եղել է միջնադարյան Իսպանիան, որտեղ այն հասել է Հին Հռոմից։
Անգլերեն guitar, գերմաներեն Gitarre և ֆրանսերեն guitare բառերը փոխառված են իսպաներեն guitarra-ից, որը գալիս է անդալուզիական արաբերեն քիթարա բառից, որն էլ փոխառված է լատիներեն cithara-ից, և որն էլ իր հերթին գալիս է հին հունարեն քիթարա բառից։ Այսինքն «կիթառ» տերմինը ծագում է լատիներեն cithara բառից, բայց ժամանակակից այդ գործիքը չի համարվում ռոմանական երաժշտական գործիք։
Լատինական կիթառն ունեցել է ընդամնեը մեկ ձայնային անցք և ավելի երկարավուն լարատեղ։ 14-րդ դարում «մավրիտանական» և «լատինական» կոչվող երաժշտական լարային գործիքներին փոխարինելու են եկել կիթառները։ Վիուելան կամ «viola da mano» (իտալերեն) եղել է 15-րդ դարի երաժշտական գործիք է, որն իր ձևով նման է կիթառին։ Այն բարոկկո կիթառի զարգացման հիմնական գործոնն է հանդիսացել։ Վիուելան սովորաբար ունեցել է վեց լար, բայց ավելի կարճ իրան։ Հետագայում մինչ 16-րդ դարը վիուելան ստացել է այժմյան կիթառի հիմնական տեսքը՝ կորաձև կաղապարով, լարատեղով, սակայն, այն ավելի մեծ է եղել քան ժամանակակից չորս լարանի կիթառը։ Վիուելաի հանրաճանաչությունը Իտալիայում և Իսպանիայում երկար չի տևել, քանի որ հինգ լարանի բարոկկո կիթառն է, որը 16-րդ դարի կեսերից սկսել են կիրառել Իսպանիայում, այն հանրաճանաչություն է ձեռք բերել հատկապես Իսպանիայում, Իտալիայում և Ֆրանսիայում 16-րդ դարի վերջից մինչև 18-րդ դարի կեսերը։ Պորտուգալիայում ևս «վիոլա» բառը փոխարինվել է կիթառ բառով:
Ժամանակաից կիթառները կարելի է բաժանել երկու մեծ խմբերի՝ ակուստիկ և էլեկտրո։ Ակուստիկ կիթառների խմբի մեջ առկա են մի քանի հատկանշական ենթախմբեր՝ դասական և ֆլամենկո կիթառներ։ Ակուստիկ կիթառի խումբը նաև ներառում է ոչ ուժեղ հնչեղությամբ կիթառները ստեղծված տարբեր ձայնասահմաններում նվագելու համար, ինչպիսին է ակուստիկ բաս կիթառը, որն էլ ունի էլեկտրո բաս կիթառին նման հնչողություն։
 Нет описания.
Կ. Խաչիկյան

Historical Dates ՊԱՏՄՈՒԹՅԱՆ ԱՅՍ ՕՐԸ
Армения получит от Азиатского банка развития бюджетный кредит Запад на Южном Кавказе настырно навязывает свои услуги в деле нормализации отношений Ереван-Баку: Лавров Оппозиция инициирует срочное заседание НС, требуя принять заявление по освобождению заключенных в Баку Армянский ресторан в Торонто включен в гид Michelin Футбольная команда «Монте» из Анапы стала серебряным призером Sochi Cup III Тяжелоатлет Карен Маргарян завоевал бронзу на ЧЕ до 23 лет в Польше В Екатеринбурге прошла премьера мюзикла «Капитанская дочка» Карена Кавалеряна В Грузии расследуют 47 уголовных дел, связанных с нарушениями на выборах «Авшарский душитель котов» отпущен под подписку о невыезде Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»Нефть Brent подорожала до $71,5 за баррель Цена фьючерса на золото на Comex обновила исторический максимум Глава МО Ирана заявил, что удар Израиля не нарушил процесс производства ракет В детском садике в Арташате произошло возгорание ААЦ отмечает День памяти Свв. Севериана Севастийского, Старца Вавилы и его 84 учеников Инна Саакян снимает фильм об АрцахеАрмавирские спортсмены армянской общины завоевали золотые и серебряные медали соревнования по дзюдо Президент Грузии: «Мечта» на выборах использовала «армянскую карусель» Погода в Армении: ослабление ночных морозов ЦБ: В третьем квартале 2024 года 12-месячная инфляция продолжала быть ниже целевого показателя Зеленский обсудил с президентом Южной Кореи привлечение военных КНДР в войну Yerevan Calling Quartet станет гостем XXI Международного джазового фестиваля во Владивостоке Карен Хачанов поднялся на 21-е место в обновленном рейтинге ATP, Элина Аванесян стала 43-й ракеткой мира Гражданское общество Армении призвало участников COP29 осудить Баку за военные преступления Власти Армении добились переворота в Гюмри Почему представители инициативы «АйаКве» отправились в Иракский Курдистан? «Паст»«Это позор каждого армянина»: как Аршак Карапетян комментирует шум вокруг «знаменитой фотографии»? «Паст»Свидетельство прямого презрения и несерьёзного отношения: история одной фотографии«Это позор каждого армянина»: Аршак Карапетян отреагировал: Past. amВ Турции сообщили о ликвидации 120 целей в Ираке и Сирии после теракта в Анкаре В Белореченске появилось географфити Артура Чилингарова В Пятигорске создан новый культурный центр «Арев» Композитор Рачья Есаян примет участие в фестивале Gnesin Contemporary Music Week в Москве Моника Арзумян стала чемпионкой мира на юношеском ЧМ по карате в Венеции В Гегаркунике арцахцам предоставляется мобильная услуга по приему заявлений на получение гражданства Армении Мэр Мартакерта Миша Гюрджян оправдан СМИ: Комитет госдоходов Армении не раскрывает сумму расходов на обслуживание КПП «Маргара» NYT: ответ Ирана на возможный удар Израиля будет зависеть от целей атаки Маск считает, что даже бывшие демократы будут голосовать за Трампа «Гражданский договор» не опровергает наличие третьей стороны в мирном соглашении между Арменией и Азербайджаном Армения между двух огней: «Паст»Нефть Brent подорожала до $75,85 за баррель МВФ спрогнозировал резкое замедление российской экономики В Палате представителей Бельгии открылась выставка, посвященная 100-летию Сергея Параджанова Арман Царукян прибыл на турнир UFC 308 в Абу-Даби От гостиничного комплекса до яиц, водки, а теперь и природной родниковой воды: бизнес «современного олигарха» продолжает процветать: «Паст»ДТП в Гегаркуникской области: пострадавший доставлен в больницу Молдавский провал повысит «цену» Пашиняна: «Паст»Погода в Армении В Новороссийске отметили 3-ю годовщину освящения храма Сурб Григор Лусаворич
Самое популярное